بستر کاشت :
با توجه به پیشرفت روز افزون در تمام زمینه ها، صنعت کشاورزی هم با روش های نوین کشاورزی خیلی سریع در حال توسعه و تغییر است و برای داشتن بازدهی بالا دراین زمینه می بایست اطلاعات به روز داشته باشید. صنعت کشاورزی با کمک فناوری های نوین به دنبال تولید بیشتر و با کیفیت بالاتر و هزینه های اندک والبته راحت تر کردن انجام کار ها دراین زمینه است. انتخاب یک بسترمناسب برای کاشت گیاه تاثیر زیادی در کیفیت و کمیت کاشت دارد. اگر خاک با مواد خاصی مانند انواع برگ ها و سایر مواردی که به رشد بهتر ریشه کمک می کنند، مخلوط شود ترکیبی به دست می آید که بستر کاشت گفته می شود.
خاک بستر در کاربرد های متنوعی ساخته می شود و دارای ترکیبات مختلفی است که هرکدام برای کاشت یک نوع گیاه خاص مناسب تر است. انواع مختلف آن شامل خاک معدنی، مخلوط بدن خاک و پوست نارگیل، ماه، پرمیت، ورمیکولیت، شن و سنگریزه،مخلوط بدون خاک بر پایه زغال سنگ نارس، بستر های سست، بستر های بر پایه آب یا هیدروپونیک، کاشت در هوا یا آمیوپونیک و ... است.
مطالعه آزاد : فضای سبز ویلا در مشهد
باتوجه به کاهش بارندگی و رعایت صرفه جویی در مصرف آب به دلیل محدودیت منابع آبی موجود، تولید نشا با کیفیت مناسب از دغدغه کشاورزان است. برای این منظور از کشت گلخانه ای، سیستم های هیدروپونیک و آبیاری قطره ای و... رواج یافته است. علاوه بر این موارد در کشت نشا بهتر است برای کاهش مصرف آب و افزایش بازدهی از طریق بهبود تراکم بوته در هر متر مربع، از خاک بستر کاشت گیاه استفاده شود چون ظرفیت نگهداری رطوبت بالایی دارد و نیاز به آبیاری کمتر خواهد شد.
اگر بستر نشا خوب انتخاب شود و دارای عناصر غذایی مورد نیاز آن گیاه خاص باشد، رشد ریشه افزایش خواهد یافت و این باعث می شود آب و مواد غذایی توسط گیاه بهتر جذب شوند. این موضوع به حفظ سلامت و پر بازده شدن کاشت کمک می کند و هنگام انتقال نشا به زمین اصلی بوته ها سریع تر با محیط جدید سازگاری پیدا خواهند کرد.
EC میزان شوری خاک را نشان می دهد. اگر بستری که ریشه درون آن است شور باشد، گیاه نمی تواند به طور مطلوب مواد غذایی را دریافت کند. پس هنگام خرید بسترگیاه دقت کنید که EC آن پایین باشد. بستر های پالم پیت فراوری نشده و کوکوپیت های وارداتی که با آب شور شستشو می شوند، دارای شوری بالایی هستند و مناسب نخواهند بود.
این مورد یکی دیگر از عوامل مهم کیفیت بستر است که اگر درمحدوده 6.5 الی 7.5 باشد مطلوب است و گیاه در این شرایط قادر خواهد بود مواد غذایی را خیلی خوب جذب کند و به طور مناسبی رشد نماید.
پیش از انتخاب به میزان PH دقت کنید و اگر مقدار آن نا مناسب بود می توانید با افزودن محلول هایی مخصوص آن را به حد استاندارد و مناسب برسانید.
مطالعه بیشتر : طراحی فضای سبز در مشهد
این محصولات در انواع مختلفی ترکیب و ساخته می شوند و شما با دارا بودن اطلاعات لازم در مورد هر کدام از آن ها و داشتن شناخت کافی از گیاه مدنظرتان و محیط آن باید انتخاب مناسبی جهت ایجاد بهره وری مناسب داشته باشید. بستر کاشت گلخانه ای با توجه به جنسی که دارد شامل انواع معدنی، مصنوعی و آلی است.
ماده اولیه تمام آن ها سنگ های معدنی هستند. برای فراهم کردن آب و اکسیژن و مواد غذایی برای گیاه می بایست هریک از این موارد را با بستر های کاشت دیگر مخلوط نمود. انواع پرلیت، زئولیت و ورمی کولیت دارای وزن کم و توان بالای نگهداری رطوبت هستند. انواع مختلف آن عبارتند از:
بستر کشت ماسه ای : متناسب با اندازه قطر ذرات ماسه، قدرت نگهداری آب بستر متفاوت است. معمولا قطرمناسب برای ماسه کمتر از 2 میلیمتر است. مهمترین مزیت این مدل این است که احتیاج به تعویض سالانه بستر وجود ندارد چراکه حالت آن ثابت می ماند. عیب آن نیز بالا بودن وزن است که می توان برای رفع آن از ترکیب کردن با دیگر بسترها استفاده کرد.
با مواد شیمیایی تولید می شود و انواع آن شامل بستر کشت اسفنجی، پلی اورتان، فرمالدئید اوره و پلاستیک منبسط می شود.
ترکیبی از مواد آلی و بقایای گیاهی است. به تنهایی می تواند بخشی از نیاز غذایی گیاه را تامین کند. قابلیت جذب رطوبت در تمام انواع آن مناسب است و شامل انواع مختلفی است:
تراشه چوب یا خاک اره : سایز ذرات آن بین 0.5 تا 1.5 سانتی متر است. بهتراست قبل از استفاده تجزیه شود چون مقدار ازت خاک اره پایین است. وزن آن سبک است و همانطور که گفته شد به علت پایین بودن مقدار ازت و همچنین سایر مواد غذایی به تنهایی مفید نیست. بیشتر کاربرد آن زمانی است که بخواهید وزن بستر کاشت را کم کنید. خاک اره به کار رفته در آن ظرفیت تبادل یونی و ذخیره رطوبت کمی دارد.
پیت : فرایند تولید آن به این شکل است که بقایای پوسیده گیاهان در شرایط بی هوازی تجزیه و خشک می شوند. این بستر خود شامل سه نوع مختلف است:
پیت ماس : از بقایای پوسیده خزه ها خصوصا خزه ای به نام اسفاگنوم تولید می شود. ظرفیت جذب آب بالایی تا میزان ده برابر وزن خود دارد.
پیت هوموسی : از پوسیدن خزه ها و علف های خانواده گرامینه تهیه می شود. معمولا شامل 2 تا 3.5 درصد ازت است. قدرت جذب آب پایینی دارد.
کوکوپیت : از الیاف نارگیل بدست می آید و ظرفیت نگهداری رطوبت بالایی دارد و کاربرد زیادی در صنعت کاشت گیاهان دارد.
پالم پیت : چون میزان EC دراین بستر بالاست باید ابتدا با آب شسته شود تا میزان شوری آن استاندارد شود. این محصول از الیاف درخت خرما تولید می شود.
بستر سبوس برنج : از شلتوک برنج به دست می آید.
وظیفه و کارکرد مهم سیستم کاشت تامین عناصر غذایی، تامین رطوبت به میزان مطلوب برای رشد ریشه گیاه می باشد. بسته به این که نوع گیاه شما چیست و همچنین با توجه به نوع سیستم کاشت تعیین می شود از چه بستری استفاده کنید.
ازجمله مهمترین بستر های این دسته بندی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
برای رشد راحت ریشه گیاه بسیار مناسب است و در همه جا در دسترس است. برای گیاهان گلدانی که نسبت به برخی عوامل مانند تهویه نامناسب مقاوم هستند مورد استفاده قرار می گیرد. البته دارای معایبی است که باعث می شود برای برخی از سیستم های کاشت گلخانه ای مانند کاشت نشا، گروبگ و کاشت هیدروپونیک مناسب نباشد. این معایب موارد زیر است:
عوامل بیماری زا موجود در آن : بستر های خاکی به انواع قارچ ها، باکتری ها، ویروس ها و آفت های مختلف آلوده هستند که این مورد می تواند خسارت های زیادی را به گیاه وارد کند. در گلخانه به دلیل مستعد بودن شرایط برای رشد این عوامل، قبل از کاشت بذر می بایست بستر خاکی را ضد عفونی کرد.
ایجاد محدودیت در انتخاب نوع محصول : به دلیل شوری بالا PH نامتعادل و تهویه نامناسب برای محصولات و گیاهان خاصی کاربرد دارد که این مورد در انتخاب نوع گیاه محدودیت ایجاد خواهد کرد و بهره وری با استفاده از این نوع بستر کاهش می یابد.
بالا بودن مصرف آب : دراین نوع بستر چون ظرفیت نگهداری آب بین ذرات کم است، جذب رطوبت کمی دارد و این با میزان مصرف آب زیاد جبران می شود.
افزایش هزینه کود دهی : جذب مواد غذایی هم دربستر خاکی پایین است و به همین دلیل استفاده از کود های شیمیایی بالا می رود.
در تمام این روش ها اساس کشت مبتنی بر آب است و مواد غذایی مورد نیازبه صورت محلول به بستر اضافه می شوند. پس در صورت استفاده از این نوع باید بتوانید میزان آب لازم و قابل توجهی را فراهم کنید.
بیشتر بدانید : طراحی سیستم آبیاری د رمشهد
ممکن کنجکاو باشید بدانید که با وجود خاک و بستر های دیگر چرا از این نوع استفاده می شود؟ در ادامه با امتیازات خاص این روش آشنا می شوید و شاید از طرفداران آن بشوید.
مواد غذایی به شکل محلول در اختیار ریشه قرار می گیرد پس میزان جذب غذا توسط ریشه سریعتر خواهد شد
روش هیدروپونیک مانند تمام روش های دیگر عیب های خاص خودش را دارد از جمله معایب آن می توان به این موارد اشاره کرد:
اجرای این روش به نیروهای متخصص احتیاج دارد و اگر این موضوع رعایت نشود امکان دارد با انجام یک خطای کوچک سرمایه خود را از دست بدهید
برای کاشت گیاهان با روش هیدروپونیک روش های مختلفی وجود دارد که در صورت آشنایی با آن ها می توانید نوع بستر مورد نیاز خود را بهتر انتخاب کنید.
کشت هیدروپونیک در هوا : ریشه های گیاه در هوا قرار دارد و آب را با مکانیزم خاص روی ریشه ها اسپری می کنند این روش حساسیت بالایی دارد.
کشت هیدروپونیک در پشم سنگ : این بستر از یک سنگ آتشفشانی با عنوان بازالت ساخته می شود. بستر پشم سنگ دارای تخلخل زیادی است و حاصلخیزی قابل توجهی دارد که این باعث می شود شرایط رشد ایده آلی برای گیاه فراهم شود.
کشت هیدروپونیک در ورمی کولیت : این بستر از نوع جامد است و با داشتن پتانسیل ماتریک منفی، این قابلیت را دارد تا آب را در اطراف ریشه گیاه نگه دارد.
کشت هیدروپونیک در بستر آبی : می توان گفت این نوع در کشت هیدروپونیک دارای بیشترین کاربرد است و ریشه گیاه همواره داخل آب است و می بایست نوع گیاه برای حضور مداوم داخل آب مناسب باشند.
کشت هیدروپونیک در گاتر : گاتر همان کانال است که مواد ساختمانی ساخته می شود و می توان بستر هیدروپونیک را داخل آن قرار داد. این باعث می شود رسیدگی به گیاهان و کشت آن ها راحت تر شود.
نام دیگر این روش هواکشت می باشد و به این صورت است که ریشه گیاه در هوا قرارمی گیرد و با پاشش قطرات ریز محلول غذایی برروی ریشه، گیاه تغذیه می شود. نحوه کاشت گیاه این گونه است که بوته ها را داخل حفره های قالب مخصوص نگه دارنده قرار می دهند و ریشه گیاه در زیر این قالب ها در معرض هوا قرار دارند.
بیشتر بخوانید : طراحی و کشات چمن در مشهد
برای حفظ مزیت رقابتی در کشاورزی می بایست با جریان پیشرفت تکنولوژی در این صنعت همگام شوید. همه روزه ابزار ها و روش های جدیدی ابداع شده و به کار گرفته می شوند. دراین مقاله به مباحث پیرامون بستر کشت پرداخته شد. با توجه به عوامل تعیین کننده در انتخاب نوع بستر و آشنایی ایجاد شده با انواع بسترها، می توانید بازده کشت خود را به میزان خیلی خوبی افزایش دهید.
.jpg)
